۱-اختلال شخصیتی خوشه A
این بیماران، افکار و رفتار عجیب غریب دارند. اختلال شخصیت پارانوئید، اسکیزوئید و اسکیزوتایپال در خوشه A قرار می گیرد.
خصوصیات پارانوئیدها:
- بی اعتمادی و سوء ظن نسبت به دیگران و انگیزه های آنان
- اعتقاد دارند دیگران قصد آسیب یا فریبشان را دارند
- سوءظن به وفاداری و امانت داری دیگران
- واکنش های عصبی و خصمانه نسبت به تحقیر و توهین هایی که احساس می کنند
- کینه توزی
- شک غیر موجه و مکرر در مورد خیانت همسر یا شریک جنسی
خصوصیات اسکیزوئیدها:
- ترجیح می دهند تنها باشند و به روابط شخصی و اجتماعی علاقه ندارند.
- خیلی نمی توانند احساسات خود را بیان کنند
- توانایی لذت بردن از اکثر فعالیت ها را ندارند
- نسبت به دیگران ظاهری سرد و بی تفاوت دارند
- چندان علاقه ای به برقراری رابطه جنسی با دیگران ندارند
خصوصیات اسکیزوتایپال ها:
- دارای لباس، افکار، گفتار، رفتار و اعتقادات عجیب غریب هستند
- از تجربه های ادراکی غیرعادی مثل شنیدن صدایی که نامشان را نجوا می کند، حرف می زنند
- دارای احساسات تلخ و پاسخ های عاطفی نامناسب هستند
- اضطراب اجتماعی داشته و یا روابط نزدیک ندارند یا اگر داشته باشند از آن ناراحت هستند
- به دیگران پاسخ های نامناسب یا مشکوک می دهند.یا در جواب دادن بی تفاوت هستند
- تفکر جادویی دارند.معتقدند که می توانند باافکارشان روی افراد و اتفاقات اثر بگذارند
- اعتقاد دارند که برخی از حوادث فقط برای آنها پیام های پنهانی دارند
۲-اختلالات شخصیتی خوشه B
این ناهنجاری با افکار و رفتار غیر قابل پیشبینی و بیش از حد احساسی نمایان می شود که شامل اختلالات شخصیتی ضداجتماعی، مرزی، نمایشی و خودشیفته می شوند.
- خصوصیات آنتی سوشال یا ضد اجتماعی ها
- به نیازها یا احساسات دیگران بی توجه هستند
- مدام دروغ می گویند، دزدی می کنند، دیگران را گول می زنند و از نام مستعار استفاده می کنند
- همیشه با قانون مشکل دارند
- حقوق دیگران را زیر پا می گذارند
- رفتارهای پرخاشگرانه و خشونت آمیز دارند
- امنیت خود و دیگران را نادیده می گیرند
- مسئولیت پذیر نیستند
- از رفتارهای بدشان پشیمان نمی شوند
خصوصیات بوردرلاین یا مرزی ها:
- رفتارهای پرخطر دارند مثل رابطه جنسی غیر ایمن، قمار، پرخوری
- شخصیتی ضعیف، شکننده و بی ثبات دارند
- روابط زیاد و ناپایدار دارند
- در واکنش به استرس های بین فردی، خلق و خوی این افراد مدام بالا پایین می شود
- دیگران را تهدید به خودزنی و خودکشی می کنند
- از رها شدن و تنها بودن ترس شدید دارند
- اکثرا احساس پوچی می کنند
- زیاد خشمگین می شوند
- گهگاه پارانویای استرس دارند
خصوصیات هیستریونیک یا نمایشی ها:
- همیشه دنبال توجه هستند
- برای اینکه جلب توجه کنند خودشان را بیش از اندازه احساسی و تحریک کننده جنسی نشان می دهند
- براحتی تحت تاثیر دیگران قرار می گیرند
- دارای احساسات سطحی هستند که بسرعت هم تغییر می کند
- در مورد وضعیت ظاهری خود بیش از حد نگران هستند
- در روابط خود با دیگران بیش از آن چیزی که هست، احساس نزدیکی می کنند
خصوصیات نارسیستیک یا خودشیفته ها:
- باور دارند که خودشان خاصتر و مهمتر از دیگران هستند
- فکر می کنند قدرتمند، موفق و جذاب هستند
- قادر به شناخت نیازها و احساسات دیگران نیستند
- در مورد استعدادها و دستاوردهای خود اغراق می کنند
- انتظار دارند دائما از سوی دیگران تحسین شوند
- مغرور و متکبر هستند
- در مورد میزان توجه ای که بهشان می شود، انتظارات نامعقول دارند.دنبال سود بردن ازدیگران هستند.
- حسود هستند، یا اعتقاد دارند دیگران بهشان حسودی میکنند
۳-اختلال شخصیتی خوشه C
این نوع اختلال با افکار و رفتار مضطربانه و ترسناک همراه است که شامل اختلال شخصیتی اجتنابی، وابسته و شخصیت وسواسی-اجباری می باشد.
ویژگی های شخصیتی اجتنابی:
- نسبت به انتقاد یا طرد شدن بسیار حساس هستند
- احساس عدم کفایت، حقارت و جذاب نبودن می کنند
- از فعالیت های کاری که نیازمند ارتباطات بین فردی است دوری می کنند
- ترسو و منزوی هستند و از فعالیت های جدید یا ملاقات با غریبه ها خوششان نمی آید
- در موقعیت های اجتماعی و روابط شخصی بشدت کمرو هستند
- از اینکه مورد تمسخر قرار بگیرند و تایید نشوند، می ترسند
ویژگی های شخصیت وابسته:
- بشدت به دیگران وابسته هستند و احساس می کنند نیاز به مراقبت دارند
- مطیع و فرمانبردار بوده و مثل کنه به دیگران می چسبند
- از اینکه مجبور شوند از خودشان مراقبت کنند و خرجشان را در بیاورند می ترسند
- اعتماد بنفس ندارند و برای کوچکتریین تصمیمی باید از دیگران مشاوره بگیرند
- بدلیل عدم اعتماد بنفس از شروع و انجام کارها به تنهایی برایشان سخت است
- از تایید نشدن میترسند و نمیتوانند مخالفتشان را بادیگران ابراز کنند
- به محض اینکه رابطه نزدیکشان پایان می یابد، احساس می کنند باید سریع رابطه جدید آغاز کنند
ویژگی های شخصیت وسواسی-اجباری:
- تمایل دارند تمام کارها را بدقت و با جزئیات، طبق نظم و قوانین انجام دهند
- بشدت کمال گرا هستند.و اگر به هدف خودشان به بهترین نحو نرسند پریشان شده و کارهایشان مختل می شود.مثل احساس عدم توانایی در به اتمام رساندن یک پروژه آنهم به این
- دلیل که استاندارهایشان بسیار سختگیرانه است و نمی توانند آنرا انجام دهند
- دوست دارند دیگران، وظایف و موقعیت ها را کنترل کنند و نمی توانند کارها را به بقیه واگذار کنند
- بعلت تعهد بیش از حد به کار، از دوستان و انجام فعالیت های لذت بخش غافل می شوند
- نمی توانند اشیای شکسته یا بی ارزش را دور بریزند
- سفت و سخت و لجباز هستند
- در مورد اصول و ارزش های اخلاقی انعطاف پذیر نیستند
- هزینه و بودجه های خود را کنترل کرده و در خرج کردن خسیس هستند